Kunst og sjølvkonstruksjon

Yoko Ono har på martyrisk maner påstått at hennar berømte performance Cut Piece handlar om å gi. Kunstnaren har til og med trekt parallellar til forteljinga der Buddha ofra sin eigen kropp for å fø ein svolten tiger. Den skrivne performanceinstruksen er nøkternt informativ. Han beskriv ein kropp i rommet, ei saks og ein beskjed til publikum om at dei kan klippe tøyet av kroppen til utøvaren. Med tida er det blitt vanleg å tolke verket som ei stilisering av kvinnekroppen som passivt objekt i begjærsona til tilskodaren generelt og i kunsthistoria spesielt. Under urframføringa i 1964 vart Onos komisk inderlege invitasjon møtt med aukande grad av brutalitet frå publikum, som snart klipte over stroppane på undertøyet hennar til ivrige tilrop og latter. Det er verd å merke seg at denne reaksjonen nettopp korkje er overraskande eller noko eigentleg brot på publikumskontrakten Ono iscenesette. Performancen sin status som «ikonisk» skriv seg frå det dramatiske forløpet til den fyrste framføringa.

Hedda H. Robertsens tredje roman deler tittel med Onos verk og krinsar kring konflikterfaringar knytte til lengsle og tap, sosial dynamikk og makt. Romanen streifar mellom tre forteljingar: Eit namnlaust «jeg» ruminerer eit samlivsbrot; den nyutdanna kunstnaren Lydia innleier eit seksuelt forhold til ein eldre kunstkritikar; og eg-forteljaren førestiller seg livet til karakteren Consuela Castillo frå Philip Roths kortroman The Dying Animal. Lesaren vert dessutan introdusert for eit stort og til dels uhamsleg kabinett av litterære og historiske karakterar som dukkar opp i eg-ets mange assosiasjonskjeder, eller i intertekstuelle innskot.

Sjølvdestruksjon og sjølvpleie

Det unge eg-et i forteljinga til Robertsen «ser ikke poenget med å elske [seg] selv før noen andre gjør det». Lesaren følger eg-et i notid og fortid, før og etter brotet med karakteren S., som ho er sterkt oppteken av. Hovudpersonen er fast bestemt på å få S. til å bli hos henne (eller i det minste ikkje gløyme henne) etter at det nok ein gong er blitt slutt mellom dei. Ho spammar S. med tekstmeldingar og erotiske sjølvportrett både medan dei treffer kvarandre og etter at det er blitt slutt. Gjennom eg-ets eigne skildringar får me vite at ho har ein tendens til sjølvdestruktiv og skadeleg åtferd. Ho har blitt eskortert heim av ordensmakta etter at ho både har blitt refusert av forlaget sitt og avvist av ein potensiell partnar, ho har rusa seg til ho ikkje kan gjere greie for seg, hatt sex utan vern og har eit forstyrra forhold til mat. Men med S. kan ho leve ut andre fantasiar, «om å bli tatt vare på, stellet med, pleiet (…) overlate ansvaret til en annen». Ikkje berre er hovudpersonen forlaten, ho er også heimlaus etter å ha selt leilegheita ho eigde. No bur ho på ulike adresser stilt til disposisjon av generøse vener.